Testy
psychologiczne
W rekrutacji często stosuje się testy psychologiczne. Powinny być
one przeprowadzane i interpretowane przez psychologa. Jeżeli rekrutacją
zajmuje się profesjonalista, to wyniki testów psychologicznych będą
przez niego traktowane jako dodatkowa informacja o osobie badanej.
Dlatego też mając w perspektywie konieczność poddania się procedurze
testowej, należy wiedzieć i pamiętać, że wyniki mogą dać wskazówki
co do głębszej charakterystyki Twojej osoby, ale nie powiedzą o
Tobie wszystkiego.
Często spotykamy się z lękową postawą wobec weryfikacji za pomocą
testów, zwłaszcza badających poziom inteligencji. Jeżeli jednak
masz do czynienia z rzeczywiście profesjonalnym doborem, psycholog
będzie starał się w testach odnaleźć informacje o Twoich najmocniejszych
stronach, a także o tych, które są Twoją słabością. Wyniki będzie
rozpatrywał przede wszystkim pod kątem predyspozycji, które są pożądane
na danym stanowisku. Przecież nie wszystkie zdolności są Ci w takim
samym spraca-topniu przydatne w pracy. (gdy np. szukasz pracy w charakterze
przedstawiciela handlowego, najistotniejsza jest komunikatywność
i umiejętność współpracy z ludźmi. To, że w testach okaże się, że
Twoja wyobraźnia przestrzenna jest na poziomie niższym od przeciętnej
nie ma w tym kontekście najmniejszego znaczenia). Dlatego też, jako
profesjonalni konsultanci, doradzamy Ci przyjęcie zdrowej postawy
wobec testów. Są wprawdzie stresujące, lecz potraktuj je jako przygodę
intelektualną.
a. Testy inteligencji
Testy te są stosowane powszechnie. Możesz się spotkać zarówno z
testami badającymi poziom inteligencji ogólnej, jak i z bardziej
szczegółowymi, określającymi poziom poszczególnych zdolności składających
się na inteligencję ogólną. Te pierwsze określają jedynie Twoje
zdolności kojarzenia i logicznego myślenia; te drugie - dostarczają
znacznie bogatszej informacji, pokazują bowiem Twoje mocne i słabe
strony, mówią o Twoim:
- poziomie inteligencji werbalnej
- wiedza
- kompetencje językowe
- poziomie inteligencji niewerbalnej, czyli zdolności odkrywania
reguł, kojarzenia i logicznego myślenia,
- zdolność do analizy i syntezy,
- szybkość uczenia się,
- pojemności pamięci,
- zdolności arytmetyczne,
- wyobraźnia wzrokowa i przestrzenna,
- zdolności psychomotoryczne (koordynacja wzrokowo-ruchowa,
- szybkość i precyzja spostrzegania).
b. Testy badające predyspozycje psychiczne
W zależności od profilu stanowiska, pracodawcę może interesować różny
zakres predyspozycji psychicznych kandydata. Może więc chcieć określić
np:
- profil osobowości i zainteresowań,
- styl kierowania zespołem,
- system wartości,
- poczucie kontroli wewnętrznej (samosterowność)
- odporność na stres,
- skłonność do konformizmu / indywidualizmu,
- poziom motywacji do osiągania sukcesów zawodowych etc.
Testy te mają zazwyczaj formę kwestionariuszy samooceny lub testu
wyboru.
Warto zaznaczyć, że ponieważ badany może stosunkowo łatwo sterować
swoimi odpowiedziami w celu uzyskania pożądanego efektu, wiele testów
posiada tzw. "Skalę Kłamstwa". Dzięki niej sprawdza się spraca-topień zniekształcenia
wyniku!
do góry
Testy merytoryczne
Nierzadko w procesie selekcji stosowane są również testy merytoryczne.
Są one najczęściej opracowywane przez ekspertów z poszczególnych dziedzin.
I tak na przykład starając się o stanowisko głównego księgowego, możesz
spodziewać się testu sprawdzającego wiadomości z zakresu zasad rachunkowości,
aktualnych przepisów podatkowych, terminów składania określonych deklaracji
etc.
do góry
Testy
językowe
Deklarując znajomość języka obcego możesz spodziewać się sprawdzenia
tych umiejętności. Stosowane są zarówno testy pisemne, jak i ustne.
do góry
Testy
umiejętności
Pracodawca, w celu weryfikacji prawdziwości Twojej deklaracji dotyczącej
posiadania określonych umiejętności, może przeprowadzić test sprawdzający.
Kandydata na stanowisko grafika komputerowego może poprosić o zaprojektowanie
ulotki reklamowej w programie Corel Draw, a kandydatkę na stanowisko
sekretarki o napisanie, sformatowanie i wydrukowanie tekstu.
Rodzaje testów umiejętności:
- testy umiejętności wyuczonych - pomiar skutków edukacji
- testy umiejętności wrodzonych - badanie wrodzonych cech i możliwości
rozwoju
Przykłady testów umiejętności:
- test werbalny - ocenia wnioskowanie słowne
- test numeryczny - ocenia umiejętności wnioskowania numerycznego
(arytmetycznego)
- test diagramatyczny - bada umiejętność analizy diagramów
- test przestrzenny - ocenia wyobraźnię przestrzenną
do góry
Testy zainteresowań
Te testy badają potrzeby, preferencje i zainteresowania kandydatów,
pozwalają też ocenić możliwość ich zrealizowania w życiu zawodowym.
do góry
Assesment
Centre
Szczególna odmianą testów umiejętności jest technika assesment centre.
Po raz pierwszy została zastosowana przez armię amerykańską do selekcji
kandydatów na stanowiska dowódcze podczas II wojny światowej. Po wojnie,
ze względu na wysoką, bo aż 80 % skuteczność metody, znalazła ona
zastosowanie w biznesie, głównie przy doborze kandydatów na stanowiska
kierownicze.
Assesment Centre (w dosłownym tłumaczeniu - centrum szacowania) bazuje
na symulowanych sytuacjach zadaniowych, jakie kandydat napotka w swojej
codziennej pracy. Przedmiotem oceny staje się szybkość, sposób, rodzaj
lub kolejność działań jakie kandydat podejmie borykając się z sytuacjami
zadaniowymi. Zwraca się również uwagę na jego postawę, zachowywanie
równowagi emocjonalnej, jakość relacji interpersonalnych itp.
Zazwyczaj Assesment Centre składa się z kilku niezależnych testów
sytuacyjnych, do których należą:
a. koszyk zadań - kandydat otrzymuje plik dokumentów, jaki
trafił na jego biurko podczas kilkudniowej nieobecności w firmie;
ponieważ za kilka godzin wyjeżdża na kolejną delegację, w ciągu krótkiego
czasu musi rozwiązać problemy, których te dokumenty dotyczą;
b. rozmowa z podwładnym - kandydat spotyka się z osobą odgrywającą
rolę np. niezsubordynowanego podwładnego, lekceważącego swoje obowiązki
a jednocześnie cennego (z punktu widzenia firmy) fachowca; zadaniem
kandydata może być próba zmiany stosunku podwładnego do pracy;
c. rozwiązanie problemu - grupie kandydatów przedstawia się
do rozwiązania fikcyjny problem np. sporządzenie budżetu firmy na
przyszły rok; kandydatom przypisuje się (lub pozostawia do wyboru)
role reprezentujące odmienne interesy np. głównego księgowego, szefa
produkcji, szefa sprzedaży; przedmiotem oceny kandydatów są ich predyspozycje
interpersonalne, negocjacyjne, kwestia dominacji, przyjmowanie ról
grupowych;
d. analiza problemu - kandydat proszony jest o zanalizowanie
rzeczywistego problemu, jaki wystąpił na stanowisku pracy w przeszłości;
test ten ma za zadanie stwierdzić, czy kandydat posiada predyspozycje
analityczne;
e. prezentacja - kandydat prezentuje wobec kilkuosobowego grona
sędziowskiego sposób rozwiązania fikcyjnego problemu, jaki mu przedstawiono;
w ten sposób można ocenić np. sposób zachowania się kandydata w warunkach
stresu.
Analiza zachowań kandydatów oceniania jest przez pryzmat klucza właściwych
zachowań, uzyskanego w drodze długotrwałych i kosztownych badań prowadzonych
w rzeczywistym środowisku pracy. Badania takie obejmują np.: porównanie
zachowań najbardziej i najmniej skutecznych menażerów na danym stanowisku,
opinii najlepszych pracowników firmy, osób o największym stażu pracy
itp.
do góry |